Yukarı Çık

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KORKULAR

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KORKULAR

ÇOCUKLUK ÇAĞINDA KORKULAR

Çocukluk çağında  korkularının olması doğaldır. Bu dönemde soyut düşünme gelişmediği ve çocuğun bir çok şeyi anlamlandıramadığı için korkularının olması gelişimsel olarak yaşanır. Çizgi filmleri, masallar, oyuncaklar, anne babanın tutumları korkuları pekiştirebilir. Çocukluk çağının en yaygın korkuları” Karanlık, Hayalet, canavar, öcü, cadı, Gök gürültüsü, simsek, Hırsız, Kaçırılma, Ölüm, Terkedilme, Kaybolma, İğne, Doktor, Polis, Hayvan.

Korkunun bir çok nedeni olabilir.  Pek çok korku öğrenmeye dayanır.

Hayatı tanıma, öğrenme döneminde olan çocuk yeni karşılaştığı  her şeyden korkabilir. Bilinmeyen her yeni şey çocuğu düşündürecek ya da korkutacaktır.

Bir çocuğun, ne zaman ve niçin korkacağını belirlemek oldukça zordur. Korkunun oluşumu, içerisinde bulunan çevreye, uyarının şiddetine, geçmişteki yaşantılara, o andaki psikolojik ve fizyolojik duruma bağlı olarak değişmektedir (Sargın, 2012) . Çocukların korkmasında etkili ve yaşa bağlı olan pek çok değişken mevcuttur. Korku yaşamın ilk yıllarında daha çok görülmektedir ancak çocukların öğrendikleri çoğaldıkça, bilinmezlikleri bilinir kıldıkça korkularda azalma görülmektedir (Bakırcıoğlu, 2002). Korkular gelişim süreci içerisinde farklılıklar barındırmaktadır.( (ALİSİNANOĞLU, KARABULUT, & TÜRKSOY, 2020))

 

 

 

Korkular Karşısında Anne-Baba Tutumları Nasıl Olmalıdır?

Çocukluk korkuları ailelerin oldukça dikkat etmeleri gereken süreçlerdir. Aileler korku karşısında nasıl tepki vereceklerinden emin olamayabilirler. Kimi aileler çocuklarının korkularını yok sayarak, kimileri mizahı kullanarak (korku ile alay ederek), kimileri ise çok uzun ve mantıklı açıklamalar yaparak çocuğun korkularını yenmesine yardımcı olmaya çalışmaktadır (Creswell ve Willetts, 2012). Çocuk korkularıyla başedilirken çocukta korkma eyleminin uzamasını ve çocuk üzerindeki negatif etkilerini önlemek için öncelikle korkunun sebebi araştırılmalı ve bu sebepler yok edilmelidir. Çocuk korktuğunda sabırlı davranılmalı, çocuğun yaşadığı durumu anlamasına fırsat verilmeli, korkularını yenmesi için süre tanınmalı, çocukların korkuları yok sayılmamalı, asla küçümsenmemeli ve alay konusu haline getirilmemelidir (Gander ve Gardiner, 2010; Weilburger, 2008). Çocuğun korkuları karşısında anne-babanın tepkileri çocuğun tutumlarını belirler. Annebabanın korku yaratan durum karşısında sakin kalıp, çocuklarına güven vermeleri sonucunda çocukta korkuyla baş etmeyi öğrenir. Korku anında anne-babanın ilk önce çocuğun yaşadığı duyguyu anlaması önemlidir. " Ne var canım korkacak bak odandasın" demek yerine onu neyin korkuttuğunu anlatmasına izin vermek, korku halini sizinle paylaşmasına olanak tanıma sonra da onu sakinleştirmek ve güven vermek önemlidir. " Annen ve baban burada, yanında, sana bir şey olmasına izin vermezler. "Çocukların korkularını anlatmalarına izin vermek,

korku ile baş etmede ilk adımdır. Paylaşılan, kelimelere dökülen duygular daha kolay baş edilebilir hale gelirler. Çünkü konuşulmayan, anlaşılmayan ve gizli kalan şeyler aslında bizi tedirgin eder (Creswell ve Willetts, 2012). Bazı çocuklar konuşmaya ve anlatmaya daha isteklidirler. Bu çocuklar kendilerini korkutan durum ile ilgili konuşmakta zorlanmazlar. Anne babanın bu durumda işi daha kolaydır, iyi bir dinleyici olup, anlatılanları dinlemek, çocuğun kendini anlatmasına fırsat vermek yeterlidir. Korku ile baş etmeyi zorlaştıran iki tutumdan biri korkuyu yok saymak diğeri ise çocuğun ne hissettiğini dinlemede, anlamaya çalışmadan hemen onu sakinleştirme yoluna gitmektir. İki durumda çocuğun kendisini anlatmasına, anlaşılmasına fırsat tanımaz çünkü. Anne-babaların sık düştükleri bir diğer tuzak ise korku yaratan durum karşısında çocuğun anne babaya bağımlı hale gelmesine neden olan tutumlardır (Yörükoğlu, 2017). (ALİSİNANOĞLU, KARABULUT, & TÜRKSOY, 2020)

KORKULARI OLAN ÇOCUKLA İZLENMESİ GEREKEN YOLLAR

Çocukta ki korkunun ne olduğunu anladıktan sonra aile ile iş birliği yaparak doğru müdahaleler uygulanmalıdır. Çocuk korkuyu yenebilecek güçte olduğunu hissetmelidir. Bu amaçla ona güvendiğimizi hissettirmeliyiz

Oyun ve hikaye kullanmak: Oyun terapisi ile çocuğu korkuyla yüzleştirmek, çocuğun bir çözüm yolu bulmasını sağlamak ve çeşitli çözüm yollarını kahraman üzerinden değerlendirmek çocuğun korkunun defalarca yaşamasını sağlayarak yüzleşmesi sağlayabilir.

Çocuğunuza doğru bilgi verin. Küçük çocuklara dünya büyük ölçüde gizemli ve kafa karıştırıcı geliyor olabilir. Dünyanın işleyişine ilişkin daha doğru fikirler edindikçe korkularının büyük çoğunluğu yok olacaktır.

Ödüllendirme küçük çocuklar için yardımcı olabilmektedir. Çocuğun, korkunun ilk basamaklarındaki başarılarını ödüllendirmek onu korkuyu yenme konusunda motive eder.


Emine Nur SIĞIRCI